metamorfik kayaçlar ne demek?
Metamorfik Kayaçlar
Metamorfik kayaçlar, mevcut kayaçların (başlangıçta magmatik kayaçlar veya sedimanter kayaçlar olabilen) yüksek sıcaklık ve basınç koşulları altında fiziksel ve kimyasal olarak değişime uğramasıyla oluşan kayaç türüdür. Bu değişim sürecine metamorfizma denir.
Metamorfizmaya Neden Olan Faktörler:
- Sıcaklık: Artan sıcaklık, minerallerin kararlılığını etkiler ve yeni minerallerin oluşmasına neden olur.
- Basınç: Yüksek basınç, kayaçların yapısını sıkıştırır ve minerallerin yönlenmesine yol açabilir.
- Kimyasal Olarak Aktif Sıvılar: Sıcak sıvılar, kayaçların kimyasal bileşimini değiştirerek metamorfizmayı hızlandırabilir.
Metamorfizma Türleri:
- Bölgesel Metamorfizma: Geniş alanlarda meydana gelir ve genellikle dağ oluşumu süreçleriyle ilişkilidir. Hem sıcaklık hem de basınç önemli rol oynar.
- Kontakt Metamorfizma: Magmatik bir intrüzyonun (örneğin bir dayk) çevresinde, yüksek sıcaklık nedeniyle oluşan metamorfizmadır.
- Dinamik Metamorfizma: Fay hatları boyunca veya meteor çarpmaları gibi yüksek gerilimli ortamlarda, basınç ağırlıklı metamorfizma türüdür.
Metamorfik Kayaçların Özellikleri:
- Yapı: Birçok metamorfik kayaç, minerallerin paralel olarak dizilmesiyle oluşan yapraklanma (foliasyon) gösterir. Bu yapı, kayaçlara katmanlı bir görünüm verir. Yapraklanma göstermeyen metamorfik kayaçlara da rastlanır.
- Mineraloji: Metamorfik kayaçlar, orijinal kayaçtaki minerallerin yanı sıra metamorfizma sırasında oluşan yeni mineralleri de içerebilir. Örneğin, granat ve andaluzit gibi.
- Sertlik ve Dayanıklılık: Metamorfik kayaçlar genellikle sert ve dayanıklıdır, bu nedenle inşaat malzemesi olarak sıklıkla kullanılırlar.
Önemli Metamorfik Kayaç Örnekleri: